Kanser çocuk sahibi olmaya engel değil
‘Sağlık Bakanlığı Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik’, kanser hastalarına yumurta veya sperm dondurma işlemi uygulamasına izin vermekte olduğunu vurgulayan Dr. Kılıç, “Kemoterapi ve radyoterapi öncesinde dondurulan sperm/yumurta, hastanın sağlığına kavuşmasının ardından tüp bebek tedavisinde kullanılır. Zorlu sürecin ardından çocuk sahibi olma imkânı verebilir” dedi.
Yumurta dondurma
Yumurta dondurmada temel amacın, kadınların üreme yeteneğinin korunması olduğunu anlatan Dr. Kılıç, “Yumurta dondurma işlemi, kadının yumurtalarından toplanan olgun yumurtaların ileri ki yıllarda çocuk sahibi olabilmesi için çok özel yöntemlerle dondurulup saklanmasıdır. Ülkemizde ve diğer birçok ülkede bu işlemin gerçekleştirilmesine kanunen belirlenmiş belirli tıbbi zorunluluk hallerinde izin verilmektedir” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de hangi durumlarda yumurta dondurma işlemi uygulanabilir?
Bu işlemin, kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerinde zarar veren tedaviler öncesinde; yumurtalıkların alınması gibi üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak ameliyatlar öncesinde ve düşük over rezervi olup henüz doğum yapılmamış ise veya aile öyküsündeki erken menopoz hikayesinin üç uzman tabipten oluşan Sağlık Kurulu Raporu ile belgelendirildiği hallerde uygulanabilir olduğunu hatırlatan Dr. Kılıç, “Yumurtalar vitrifikasyon denilen pratik olmasına rağmen ciddi dikkat isteyen dondurma yöntemiyle başarılı şekilde dondurulmaktadır. Bu yöntemle dondurulan yumurtalar, çözüldüğünde yumurta başına oldukça yüksek (yüzde 90-100) canlılık oranları elde edilmektedir” açıklamasında bulundu.
Sperm Dondurma
Sperm dondurma işlemi ile sperm hücrelerinin canlılıklarının uzun süre koruyabilme amacıyla dondurularak saklandığını ve istendiğinde çözülerek yardımcı üreme tekniklerinde kullanılabildiğini açıklayan Dr. Kılıç, ülkemizde ve diğer birçok ülkede bu işlemin gerçekleştirilmesine kanunen belirlenmiş belirli tıbbi zorunluluk hallerinde izin verildiğini söyledi.
Türkiye’de hangi durumlarda sperm dondurma uygulanabilir?
Bu işlemin, cerrahi yöntemlerle sperm elde edilmesi halinde. Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerinde zarar veren tedaviler öncesinde. Testislerin alınması gibi üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak ameliyatlar öncesinde.
Çok az sayıda sperm olması (kriptozoospermi) durumunda uygulanabilir, olduğunu açıklayan Dr. Kılıç, “Bilimsel çalışmalarda, dondurulmuş ve çözülmüş hareketli spermler ile yapılan mikroenjeksiyon sonrasında döllenme ve gebelik oralarının olumsuz etkilenmediği gösterilmiştir. Şayet dondurma işlemi için iyi kalitede yeteri kadar sperm elde edilebilmişse dondurulup-çözünmüş spermler kullanılarak mikroenjeksiyon düşünülebilir” dedi.
Dondurulmuş sperm/yumurtanın saklanma süresi
Sağlık Bakanlığı Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmeliğe göre; dondurulmuş üreme hücreleri merkezlerde en fazla beş yıl süreyle saklanabilir olduğunun altını çizen Dr. Kılıç, “Daha uzun süre saklanması Bakanlığın iznine tabi olup saklanan numunelerin değerlendirmeleri, sayımları ve tekrar kullanılmasını engelleyecek şekilde imhası ilgili müdürlük bünyesinde kurulacak komisyon tarafından yapılmaktadır” açıklamasında bulundu.